میکروتیوب

میکروتیوپ‏ها نیز یکی دیگر از اقلام متداول و پرمصرف در آزمایشگاه‏های زیستی می‏باشند که بسته با کاربرد آنها دارای ابعاد و ویژگی‏های فیزیکی متنوعی هستند. ویژگی عمومی که تمامی تولید کننده معتبر همواره مد نظر قرار می دهند، طراحی ظاهری مطابق با استانداردهای بین المللی و سازگار با تمامی دستگاه های مورد استفاده در آزمایشگاه­های بیولوژیک، مقاومت بالا در برابر تغییرات دمایی شدید از 100+ سانتی گراد تا 196- درجه سانتی گراد، باز و بسته شدن ساده و نرم درب و در عین حال قفل ایمنی مقاوم در برابر ضربات برای محافظت از مواد موجود در تیوپها است. میکروتیوپ ها بر اساس ویژگیهای زیر به انواع مختلف دسته بندی می شوند.

گنجایش : حجم میکروتیوپ شناخته شده ترین عامل در تفکیک انواع آن از یکدیگر است، از حجم­های اندک مانند 1/0 و 2/0 میلی لیتر غالباً برای انجام آزمایشات بیولوژیکی دقیق بر روی مقادیر اندک DNA و RNA توسط تکنیکهایی ظریفی مانند PCR و RealTime PCR استفاده می­شود. این میکروتیوپهای دیواره­ای نازک و شفاف دارند و در برابر تغییرات دمایی 100+-20- مقاومت بالایی دارند. میکروتیوپ­های با اندازه­های 5/0، 5/1 و 2 میلی لیتر معمولاً به منظور انجام آزمایشات متنوع استخراجی و یا نگهداری مواد بیولوژیک در مقادیر اندک مورد استفاده قرار می­گیرند. این میکروتیوپ معمولا دارای قفل ایمنی جهت افزایش مقاومت در برابر فشار ناشی از سانترفیوژ و سقوط از روی میزکار هستند تا ایمنی کار با آنها افزایش یابد. بزرگترین اندازه در میان این محصولات مربوط به میکروتیوپ 5 میلی لیتر می باشد که با توجه به ابعاد آن، معمولاً به عنوان جایگزینی برای لوله کرایوتیوپ و فالکون 5 یا 10 میلی لیتر برای نگهداری نمونه و یا استخراج برخی از ترکیبات فیزیولوژیک مانند کلروفیل، پروتئین کل و … مورد استفاده قرار می گیرد.

استریلیزاسیون : پس از اندازه مهمترین ویژگی در میان تمامی انواع میکروتیوپ‏ها میزان استریلیزاسیون این محصولات است. این ویژگی نقش اساسی در کاربرد آنها در آزمایشات بیولوژیکی مختلف دارد. از این منظر میکروتیوپها به 4 گروه غیراستریل، استریل، DNase & RNase Free و در نهایت DNase & RNase, Pyrogene Free تقسیم می­شوند. میکروتیوپ‏های حجیم مانند 5 میلی لیتر، غالباً به صورت غیر استریل و یا استریل عرضه می شوند، زیر با توجه به کاربری آنها به عنوان مخزن ذخیره مواد اولیه و یا انجام آزمون‏های فیزیولوژیک نیازی به سطوح بیشتر از استریلیزاسیون وجود ندارد. اما با کوچکتر شدن ابعاد میکروتیوپ‏ها و افزایش کاربرد آنها در آزمایشات ملکولی، ضرورت و حساسیت محققین نسبت به میزان استریلیزاسیون میکروتیوپ‏ها افزایش می‏یابد. تمامی میکروتیوپ‏های 5/0، 5/1 و 2 میلی لیتر در انواع غیراستریل، استریل، DNase & RNase Free و DNase & RNase, Pyrogene Free ارائه می شوند. باید توجه داشت که در بسیاری از آزمایشات متداول که مقادیر فراوانی از بافت موجود هدف در دسترس است و آلودگی بسیار ناچیز به DNA خارجی خللی در صحت آزمون ایجاد نمی کند، استفاده از آن میکروتیوپ استریل نیز قابل قبول می‏باشد. اما در آزمایشات پزشکی قانونی، باستان شناسی و … که کوچکترین آلودگی خارجی در نتیجه نهایی تاثیر مستقیم دارد، باید حدود بالایی از ایمنی را در نظر گرفت تا از هر نوع آلودگی پیشگیری شود. غالب تولیدکنندگان مطرح میکروتیوپ‏ها در سطح جهان، میکروتیوپ‏های 1/0 و 2/0 میلی لیتر را تنها به صورت استریل، DNase & RNase Free و DNase & RNase, Pyrogene Free تولید می کنند. زیرا وجود آلودگی به DNA خارجی در تکنیک‏های کمتر حساسی مانند PCR استاندارد نیز می تواند منجر به بروز اشتباه در تفسیر نتابج شود. به همین دلیل نیز میکروتیوپ‏های مورد استفاده از تکنیکهای حساسی مانند RealTime PCR تنها به صورت DNase & RNase, Pyrogene Free عرضه می شوند. زیرا کوچکترین آلودگی DNA خارجی تاثیر بسیار شدیدی بر تفسیر نتایج داشته و منجر به رد نتایج آزمون خواهد شد.

رنگ : از دیگر عوامل متنوع در میکروتیوپ­های آزمایشگاهی رنگ آنهاست. غالب میکروتیوپها از جنس پلی پروپیلن شفاف هستند. اما در برخی موارد، به منظور نگهداری ترکیبات حساس به اکسیداسیون نوری و یا دسته بندی انواع ترکیبات در مجموعه‏های تحقیقاتی و تولیدی کوچک، متوسط و یا بزرگ از رنگهای مختلف استفاده می شود تا از در صورت مخدودش شدن اطلاعات درج شده بر روی میکروتیوپ، نوع ماده داخل آنها به سادگی قابل شناسایی و تفکیک باشند. بنابراین میکروتیوپ‏ها در 5 رنگ قهوه­ای تیره، آبی، بنفش، سبز و زرد علاوه بر فرم شفاف آن نیز تولید می شوند.

شکل بدنه : شکل بدنه تمام میکروتیوپها به صورت استاندارد و یکسان هستند، تمامی میکروتیوپهای 1/0، 2/0، 5/0 و 5/1 میلی لیتر دارای بدنه استوانه و انتهای مخروطی هستند، در حالی که حجم‏های 2 و 5 میلی لیتر دارای بدنه یکدست استوانه‏ای و انتهابی محدب هستند.

شکل درب : درب تمام میکروتیوپهای حجم بالای 2/0 میلی لیتر به صورت تخت است که به علت سهولت نوشتن، در میان محققین از محبوبیت بالای برخوردار است. در میان میکروتیوپ‏های 1/0 و 2/0 میلی لیتر دو طراحی تخت و محدب در بسیار رایج است. طراحی محدب با وجود دشواری در نگارش بر روی آن، در به حداقل رساندن امکان تبخیر در حین PCR به ویژه در دستگاه های PCR استاندارد کارایی و محبوبیت بسیار بالایی دارد. وجود درب محدب در میکروتیوپهای مورد استفاده از RealTime PCR برای عبور طیف نوری دستگاه و خواندن میزان جذب بسیار ضروری است.